Φιλανθρωπία εξαγνιστική

Δίχως συγκεκριμένο άλλοθι,

για μια καταδίκη που έρχεται

σ’ αοράτους πολέμους ανάμεσα ζεις

κοιμάσαι σ’ ορατούς

Ακολουθώ τα πράγματα και τα δέχομαι

όπως προστάζει….

θέλημα θεού

Και επανέρχομαι, ξαγρυπνώντας,

στους αοράτους πολέμους

με παιχνίδια φωτιάς να απλώνονται

ενώ παίζω με αυτά,

στις άκρες των μεσοπρόθεσμων γραμμών

πολεμώ.

Υστερόγραφο: Θελήματα θεού εν μέσω φιλανθρωπίας. Το ποίημα αυτό, γιατί για μένα έχει μια μελωδικότητα,  στην ουσία αποτελείται από δυο ποιήματα (αριστερά και στην μέση, και είτε το διαβάσεις ως ένα είτε το διαβάσεις ως δυο, το μύνημα είναι ένα)

" Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΑΙΣΘΗΜΑ Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ;"

"Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει δε τη σκιάζει φοβέρα καμιά!" έλεγε το άσμα κάποτε.... αρχίζω και αμφιβάλλω για ποια  Ελλάδα μιλάμε..... άμα είχαμε ακόμα την εξυπνάδα ενεργοποιημένη, ίσως να μπορούσαμε να ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες. Τώρα που όλα είναι τυποποιημένα, από το φαγητό μέχρι και την σκέψη, οδηγούμεθα σε εκ-πτώση λύσεων και ευστροφίας, εξ' ού και τα "ιδιαίτερα μαθήματα" από τους αλλοεθνείς....

Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;

Πώς να απαντήσεις στη συμπαθέστατη αυτή ερώτηση, όταν (από δασκαλίστικη έστω διαστροφή) νιώθεις ότι και οι τρεις όροι που την απαρτίζουν έχουν ανάγκη να ξαναξοριστούν; Τον πολυσυζητημένο όρο «ελληνικότητα» δεν με χωράει εδώ να τον σχολιάσω, δυστυχώς. θα τον εκλάβω, λοιπόν με την τρέχουσα έννοια του «ανήκειν στο νεοελληνικό έθνος». Τον δεκάσημο όρο «αίσθημα» θα τον εκλάβω απλώς ως «συναίσθημα» η δε επίσης πολύσημος λέξη «συνείδηση» θα θεωρήσω ότι εδώ σημαίνει «ξεκάθαρη γνώση». Λοιπόν, για κάποιον που γεννήθηκε σ’ ένα τούρκικο κτίριο στην Καστοριά, ενώ οι βουλγαρόφωνοι της περιοχής απειλούσαν τον πατέρα του –επειδή εποίκιζε τους Πόντιους  πρόσφυγες –η ελληνικότητά μου είναι συναίσθημα , κυρίως. Δώστε μου, όμως , μιαν άλλη ευκαιρία να μιλήσω για τις εξόχως  κριτικές «γνώσεις» μου επί του θέματος….


Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.

Το «acqua» που δίναμε ως παιδιά στους  Ιταλούς αιχμαλώτους του ελληνικού στρατού το ’40, καθώς περνούσαν τα τρένα, και το «Αέρα» που φωνάζαμε λίγους μήνες αργότερα, τον καιρό της Κατοχής, όταν περνούσαν τα τρένα με τους Ιταλούς κατακτητές.


Η υπέροχη εκδοχή του Έλληνα.

Αν η ερώτηση αφορά την «υποκειμενική ερμηνεία των γεγονότων απ’ τον μέσο ομοεθνή μας, δεν μου έρχεται τίποτε το υπέροχο στο μυαλό. Αν πάλι σημαίνει μια σπουδαία μεμονωμένη «έκδοση» (άποψη ή πράξη), ανάμεσα σε πλείστα άλλα, θα πρόβαλλα το έργο εκείνης της μειονότητας δασκάλων στην 9χρονη παιδεία, οι οποίοι μελετούν συνεχώς, διδάσκουν με πάθος, αγαπούν εμφανώς-και πένονται υπερηφάνως. Μόνον αυτοί είναι η υπέροχη ελπίδα μας. (Μειονότητα, είπαμε.)


Αυτό που με χαλάει.

Ο αχάλαγος λαός μας-κατ’αποφασιστική πλειονότητα, από πάνω ίσαμε κάτω: Όλοι σχεδόν οι αντικειμενικοί δείκτες μας κατρακυλάνε μονίμως (δεκαετίες τώρα) κι εμείς παιανίζουμε τα παραμύθια μας στο σαλόνι του «Τιτανικού».

Προσόν η μειονέκτημα να είσαι  Έλληνας σήμερα;

Τίποτε απολύτως από αυτά τα δυο. Δεν είναι η αίσθηση μιας εθνικότητας που κάνει έναν άνθρωπο να είναι δίκαιος, παραγωγικός ή ευτυχής. Αλλά και η γνώμη αλλοεθνών για ένα άτομο διαμορφώνεται πολύ γρήγορα με βάση την καλοσύνη του, την εργατικότητά του, τις ευαισθησίες του-και το τσαγανό του. Δεν συμμερίζομαι, όμως, τη μοδάτη απέχθεια κατά παντός «εθνικού» : Οποιαδήποτε σκύλευση της έννοιας κι αν έγινε στο παρελθόν, σήμερα το συσπειρωμένο έθνος προστατεύει τα λαϊκά συμφέροντα-και όχι ένα σκορποχώρι από αλληλομισούμενα γκρουπούσκουλα.


Παράγει πολιτισμό ο Έλληνας της νέας εποχής ή μένει προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα ;

Η δεύτερη εκδοχή του ερωτήματος υποδεικνύει ήδη ένα μέρος του προβλήματός μας-άρα, κόφτε λίγο τα μεγάλα λόγια, για να φανούν και μερικά έργα. Κατά τα λοιπά, πάντως, φαίνεται ότι η καλλιτεχνική και η επιστημονική παραγωγή των Ελλήνων δεν συγκρίνεται δυσμενώς με τα επιτεύγματα άλλων ευρωπαϊκών χωρών-τηρουμένων ορισμένων αναλογιών πάντοτε. Εκεί όμως όπου φαίνεται ότι είμαστε δυσπερίγραπτοι, είναι η μέση συμπεριφορά μας μέσα στην καθημερινότητα-λυδία λίθος α-πολιτισμού αλάνθαστη.

Με ποια ταυτότητα οι Έλληνες περιέρχονται στον σύγχρονο κόσμο;

Την ταυτότητα των προσωπικών χαρακτηριστικών, ικανοτήτων και επιτευγμάτων τους. Προφανώς μόνο με αυτήν.

Το ελληνικό μου «γιατί» κι ένα «πρέπει»που πέταξα.

Βάζοντας ένα κόμμα μετά το «γιατί», συμμετέχω κι εγώ στο (διαδεδομένο πλεον) ερώτημα «γιατί αφήσαμε να πάνε χαμένα τριάντα χρόνια τώρα;» . Εξάλλου, πετάω πίσω το «πρέπει»σε όσους (πάμπολλους) γονείς απαιτούν απ’ το…. Κράτος ολόκληρη την παιδεία και την δια-μόρφωση των τέκνων τους, ενώ οι ίδιοι ασχολούνται μόνο με το μπούκωμα των παιδιών με γνώσεις. Πετάω επίσης ανάλογα «πρέπει»για πλήθος άλλα περιστατικά του πολιτικού κονφουζιονισμού που μας δέρνει.


Ο έλληνας ποιητής μου.

Και το όνομα αυτού Άγγελος. Άγγελος Σικελιανός. «Μα καλά, αυτός ο μεγαλόστομος;»Σας συγκλόνιζε όμως η μεγαλοστομία «σημαίες φοβερές της λευτεριάς ξεδιπλωθείτε στον αέρα»-γιατί δυσκολεύεστε με το «Χριστός Ανέστη –Γιώργαινα ο Βαγγέλης»;


Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.

Δεν θα με παρεξηγήσετε εάν θυμίσω ότι είναι δύσκολο να μιλάει κανείς την Αλήθεια. Πολύ δε λιγότερο για μιαν αλήθεια ειδικότερης προελεύσεως –και μάλιστα αδιαπραγμάτευτη. Παρά ταύτα, κάτι που θα θεωρούσα πολύ σπουδαίο σε μεγάλο μέρος της ιστορίας των αρχαίων Ελλήνων είναι η απόφαση της θυσίας για χάρη της πόλεως-ένα λαϊκό ηθικό μεγαλείο «κοινωνικής αλληλεγγύης», το οποίο παραείναι χλωμό σήμερα.

Η οδός των Ελλήνων στο παγκόσμιο χάρτη.

Είναι η ίδια η Οδός που ακολούθησαν οι Έλληνες οικοδόμοι, έμποροι, λόγιοι, διοικητικοί, στρατιωτικοί, από τα μέσα του 17 ου αιώνα ως τα μέσα του 19 ου, μέσα σε όλη σχεδόν την Ευρώπη –και στην Ελλάδα.

Ο Θεοδόσης Τάσιος είναι καθηγητής του ΕΜΠ και η διάλεξή του στο Megaron Plus την Πέμπτη 22 Απριλίου (κάμποσα χρόνια πριν) έχει θέμα της την «Ανατομία ήθους και πολιτικής»

Δια στόματος Ματίνας :

Εντάξει διαβάζοντας μετά από πολλά χρόνια το «πρώτο»ουσιαστικά άρθρο που έχω στο πορτοφόλι μου καταλαβαίνω τι ήταν αυτό που με είχε μαγέψει και συνάμα από την άλλη πλευρά «χαλάσει» σε αυτό το άρθρο. Εξηγώ συνοπτικά. Το μαγικό κλειδί-λέξη είναι «η ελληνικότητα», και ότι παράγωγο προέρχεται από αυτήν την λέξη. Δευτερευόντως, συντακτικά και γραμματικά, με τράβηξαν οι  πολυσύνθετες λέξεις που κάνουν το κείμενο όχι μόνο διφορούμενο και αντιφατικό-αντιθετικό αλλά επίσης γίνονται βήματα που οδηγούν σε ένα πολυσύνθετο αποτέλεσμα. Κινούν τα νήματα και σε κάνουν να θέλεις να σκεφθείς αν όλα αυτά ισχύουν (και μην μου πείτε πως εσείς ταυτόχρονα με την ανάγνωση δεν σκεφτόσασταν!). Αυτό που με «χάλασε»από την άλλη πλευρά είναι η συνειδητοποίηση του πόσο προσκολλημένος μπορεί να είναι κάποιος σε μια λέξη (και δεν μιλώ για τον συγγραφέα), πως αυτή η λέξη επηρεάζει ανθρώπους, δημιουργεί περίεργες καταστάσεις όχι πάντα με θετική έκβαση (γιατί μην ξεχνάμε πως είμαστε και pessimistες), τοποθετεί ταμπέλες, εξαφανίζει αρχές, ταλανίζει για χρόνια ψυχές από τα ψυχικά τραύματα που δημιουργούνται.

Όσο εύκολο-δύσκολο είναι, λόγω των περιστάσεων γενικώς και ειδικώς,  να λές ότι είσαι Έλληνας άλλο τόσο εύκολο-δύσκολο είναι να συνειδητοποιήσεις αν αυτό που λες «όντως στέκει» ή να το πω περισσότερο ελληνιστί αν εμπεριέχει μια δόση αλήθειας και κατά πόσο θα έπρεπε να φανατίζεσαι με μια λέξη.  

Σκοπός του κειμένου μέσα στο πορτοφόλι μου είναι για να μου θυμίζει στιγμές –στιγμές ότι δεν θα πρέπει να φανατίζομαι με πράγματα-ιδέες , είτε αυτά αφορούν την  «ελληνικότητά μου», είτε άλλους ανθρώπους είτε ακόμα και με τις ίδιες τις καταστάσεις. 

Η ΣΥΝΤΑΓΗ ΤΟΥ ΘΑΡΡΟΥΣ.

Κάποτε η γενναιότητα ήταν από τις πιο σημαντικές αρετές για έναν άνθρωπο, ή μάλλον για έναν άνδρα. Σήμερα, πάλι, όχι. Τουλάχιστον όχι με την κλασσική έννοια της λέξης, αφού πρώτα απ’ όλα τελείωσε η εποχή των πολεμιστών. Άλλωστε, υπήρχε ανέκαθεν η αρχετυπική κόντρα του γενναίου Αχιλλέα με τον έξυπνο Οδυσσέα, της σωματικής ρωμής με τη στρατηγική σκέψη. Δευτερευόντως, τελείωσε η εποχή της κυριαρχίας των ανδρών (σόρι, κύριοι),πράγμα που σημαίνει ότι το θάρρος δεν συνίσταται πλέον στο πως αρπάζεις το ρόπαλο, αλλά στο θάρρος της γνώμης…..

Φυσικά πάντα αναζητούμε ήρωες, ειδικά σε εποχές μεγάλων κρίσεων, σαν τη σημερινή. Απλώς, αυτοί οι ήρωες δεν είναι πλέον οι μεγάλοι πατριώτες που θα θυσιαστούν στο πεδίο της μάχης…. Ποιοι μπορεί να είναι; Το θάρρος το ορίζει ο καθένας μας διαφορετικά: Οι Ήρωες είναι για τους Αμερικανούς σήμερα οι ΟΥΚάδες που εκτέλεσαν τον Μπιν Λάντεν, αλλά για πολλούς Άραβες ήρωας είναι ο Μπιν Λάντεν! Για εμάς, ήρωας ήταν ο Θανάσης Βέγγος –αυτός που ανέδειξε τη γενναιότητα του μικρομεσαίου, του εργαζόμενου, του μονίμως ριγμένου…

Ναι το θάρρος το ορίζει ο καθένας μας διαφορετικά: απαιτείται θάρρος για να διατυπώσεις απόψεις που δεν συνάδουν με το «κοινό αίσθημα» και αληθινό κουράγιο για να τις στηρίξεις με τις πράξεις σου. Απαιτείται κουράγιο να φύγεις από μια σχέση, από μια δουλειά ή από την ίδια σου τη χώρα αυτές τις μέρες. Από την άλλη, κάποιοι μπορεί να υποστηρίζουν ότι απαιτείται κουράγιο να μείνεις σε μια σχέση, στη χώρα, στη δουλειά και να το παλέψεις μέχρι τέλους. Χρειάζεται θάρρος για να αντιμετωπίσεις το αδιέξοδο, την απελπισία, τη μοναξιά, τη φτώχεια, την αρρώστια….Γενναίος, σήμερα, δεν είναι αυτός που δεν φοβάται τίποτα. Είναι αυτός που προχωράει, παρότι φοβάται! ‘Η, όπως το είχε πει ο στρατηγός Νόρμαν Σβαρτσκοπφ, «αληθινό θάρρος είναι να φοβάσαι, αλλά να προχωράς και να ολοκληρώνεις την δουλειά σου».

Αυτός που δεν καταλαβαίνει τον κίνδυνο είναι θρασύς, -ή παράτολμος, στην καλύτερη περίπτωση. Τι να τον κάνεις τον τύπο που τρέχει για μπάντζι τζάμπινγκ, αλλά δεν πάει στα νοσοκομεία γιατί «δεν αντέχει»; Τι να τον κάνεις τον τύπο που τρέχει στις διαδηλώσεις, όταν στην δουλειά του κλείνει το στόμα μπροστά στην αδικία; Τι να τον κάνεις τον τύπο που δεν φοβάται τα ποντίκια, αλλά αποφεύγει τις σχέσεις για να μην πληγωθεί;

Ήρωες σήμερα παραμένουν αυτοί που θα υποβληθούν σε αυτοθυσία για να σώσουν έναν άγνωστο. Ήρωες είναι οι άνθρωποι που προσπαθούν να σταματήσουν τη διαρροή ραδιενέργειας στη Φουκουσίμα, μια κανονική αποστολή αυτοκτονίας. Αλλά ήρωες θεωρούμε κι αυτούς που θα σταθούν όρθιοι μπροστά στον καρκίνο ή σε όποια σοβαρή ασθένεια. Ο αείμνηστος Κρίστοφερ Ριβ έγινε ήρωας όχι επειδή υποδύθηκε τον Σούπερμαν, αλλά όταν βρέθηκε στο αναπηρικό καροτσάκι και μίλησε για τους ανθρώπους που ήταν σαν αυτόν.

Ήρωες, ακόμα περισσότερο, είναι αυτοί που θα σταθούν απέναντι σε δυνάμεις καταστολής για να περάσουν ένα μήνυμα, είτε βρίσκονται στην πλατεία Ταχρίρ είτε στους δρόμους της Κερατέας. Δεν είναι τυχαίο ότι οι μεγαλύτεροι ήρωες στην παγκόσμια συλλογική συνείδηση είναι άνθρωποι όπως ο Νέλσον Μαντέλα, και ο Μαχάτμα Γκάντι, που υπέφεραν στωικά, με επιμονή και με αληθινό τσαγανό, για τις αρχές τους, χωρίς να προσφύγουν στη βία. Ηρωίδα είναι η Αούγνκ Σαν Σου Κι που πέρασε χρόνια σε κατ’ οίκον περιορισμό στην Μπούρμπα επειδή ζήτησε ελευθερία από το λαό της, η δημοσιογράφος Άννα Πολιτκοσφαγκια που πλήρωσε το θάρρος της με την ζωή της.

«Η Συνταγή του Θάρρους, Βάσω Κανελλοπούλου, Έψιλον 1050)

Παράθεσα το συγκεκριμένο άρθρο, γιατί σαν κείμενο έχει να προσδώσει σε όλους κάτι, τουλάχιστον έδωσε το μήνυμά του σε μένα. Είναι από τα λίγα άρθρα που κρατώ στο πορτοφόλι μου ώστε να τα διάβάσω και να τα ξαναδιαβάσω. Είναι κάτι σαν ενέσεις θάρρους ή έστω και κουράγιου.

Στρατιώτες πεποιθήσεων......

Τις πεποιθήσεις ξεγυμνώνω,

και δίχως όρια κραυγάζω εναγωνίως.

Διετέλεσα το καθήκον.

Φώναξα τα πουλιά από τις άκρες της γης.

Ευθύς αμέσως άρπαξαν φωνή,

 ανήγγειλαν ύμνους πατριωτικούς.

«Πρόσταξεν!»

«Την κεφαλήν ψηλά και περπάτα!»

Όρμα να ξεπροβοδίσεις χαμένα όνειρα και φιλοδοξίες.

Της στιγμής σταγόνα, κυλάει.

Ώσπου να συναντήσει το νεύμα,

την κίνηση και το βουητό χιλίων χειλέων.

Κραυγή εκούσιας αποστασίας.

Αποκεφαλισμός υψηλών ιδεωδών,

μεγαλόχαρων στην όψη,

κούφιων στο εσωτερικό.

Ξεμακραίνω εκείνη την σκέψη,

Η εναλλακτικότητα,

ανώτατο προσόν,

Είναι ανεπαρκής.

Της βάζουν πλέον όρια και περιθώρια μη αναστρέψιμα.

Πλαγιάζω να αποκοιμηθώ

Μήπως και περάσουν οι αιώνες πόνου,

και ξυπνώ γερασμένος,

σε καμένη από τις μάχες νοσταλγία.

Τέλος.

 Εσωτερική απομυθοποίηση, εξωτερική αναγκαιότητα.

Όχι γιατί με πονά

Όχι γιατί πνίγομαι

Αλλά γιατί πάντα μέσα μου,

Υπήρχε η εναλλακτικότητα.

Τώρα πια δεν έχω ούτε τούτο το δικαίωμα.

M@tina.....

Κλίνη Θανάτου..... ζήτημα Καρδιάς.

Βαθύς και ανεπαίσθητος ο φόβος της καρδιάς.

Άσπρες κλίνες βουτηγμένες στη μυρωδιά της αρρώστιας,  

ανατρέποντας όνειρα

Και άσπρισα…. περιμένοντας να γίνω καλά.

Με άσπρισε η αγωνία,

με χλόμιασε ο φόβος.

Στο πρόσωπο μου διαγράφονται ρυτίδες

ζωής και πόνου, χαράς και γέλιου,

Μα ένα δάκρυ είναι έτοιμο να πέσει,

και μια κραυγή,

μιας και ένας νέος σφαδάζει

κι ύστερα σιωπή

Αυτή…αυτή η σιωπή χωρίς πνοή.

Λευκή μυστήρια σιωπή

που η κλωστή- ζωή-

σαν τεντώνεται και τελειώνει

χαλαρώνει….

-και κόβεται.

Ποτέ!!!!

Ποτέ να μην κοπείς

Μα σαν ήθελες να’ ναι το θέλημά σου?

Ποιος ξέρει το θέλημα θεού ποιο είναι;

Τους σφυγμούς μου δεν νιώθω

δεν νιώθεις, δεν νιώθει

Μα η καρδιά μου σφίγγει

και σφίγγει και σφίγγει

Προσπαθείς να γελάσεις

μα κλαις από τον πόνο

Μια ανάσα βαθειά…

ηρεμία τώρα και σιωπή.

M@tina.....